Aan de rand van de IJssel tussen Deventer en Zwolle, ligt het gehucht Fortmond. Het lgit tussen de winterdijk en de rivier in. Als de IJssel hoog water heeft, is Fortmund niet via de weg te bereiken. Het gebied tussen de rivier en de winterdijk is beter bekend als uiterwaarden.

Fortmond is rond 1775 ontstaan toen er de 1e versie van een steenfabriek kwam.  De arbeiders hadden huizen nodig. Dit gebied was toen nog moerassig. De rivier zorgde voor klei en daar konden bakstenen van gemaakt worden. Lichamelijk erg zwaar werk. Ik heb er een paar dagen geleden al over verteld. De rivier zorgde ook voor de toe- en afvoer van materialen.

De steenfabriek van Fortmond waar dit verhaal over gaat is van 1889 tot 1976 in gebruik geweest. De grote oven en de (gerestaureerde) schoorsteen zijn bewaard gebleven. De oven is wel overwoekerd door de natuur. Dat is niet erg. Zo hoort dat. Het is ook niet de bedoeling dat dit aangepast gaat worden. In het gebied rondom de fabriek woont een kudde wilde paarden. Bij mijn bezoek zag ik 2 jonge hengsten 1 van de ruimten van de oven binnengaan. In de zomer een koele plek, in de winter en met nat weer een droge en warme plek.

In 1986 werd staatsbosbeheer eigenaar van het fabrieksterrein en de omliggende gebouwen en uiterwaarden. Ze ontwikkelde er het 120 hectare grote natuurgebied de Duursche Waarden. Het is een afwisselend gebied met bos, uiterwaarden, waterpartijen, een uitkijktoren, een vogelkijkhut en mooie wandelroutes. Zie bijvoorbeeld: https://reisreport.nl/duursche-waarden/

Uiteraard zijn de oven en de schoorsteen een rijksmonument. Dat is in 2003 geregeld. Deze fabriek is de best bewaarde steenfabriek van Nederland.

De toren wordt momenteel nog gebruikt als nestelplaats door de slechtvalk. Deze vogels broeden graag hoog. Vleermuizen gebruiken de oude ovens als slaapplek.

Op www.facebook.com/eendkuhwak plaats ik mijn andere pixels van de restanten van de steenfabriek.

Groetjes Kuh Wak