Afgelopen weekend was ik op het Kootwijkerzand. Dat ligt ten westen van Apeldoorn in de gemeente Barneveld. Het Kootwijkerzand is de grootste en actiefste zandverstuiving van Europa.

Op een stuifzandterrein oftewel op de zandverstuiving groeit niks en de wind en de regen laten het zand steeds andere vormen aannemen. Zandverstuivingen ontstonden doordat de heidevelden werden overbegraasd en te veel werden afgeplagd. Die plaggen werden gebruikt om huizen of stallen van te maken. Het werd ook gebruikt als bemesting voor landbouwgrond.  Op de kale vlakten had de wind vrij spel. Het zand stoof alle kanten op en de zandverstuiving werd zo steeds groter. Er werden ook duinen gevormd. Langs de rand van een zandverstuiving ligt meestal een hoge zandwal, waar het zand zich op verzamelt. Vroeger kon het stuifzand de oogst van boeren vernietigen.

Om het oprukkende zand aan banden te leggen werden er meerdere methodes toegepast. Zo werd er een zeer sterk gras gezaaid dat het zand moest vasthouden. Ook werden er takken in het zand gelegd om zo verstuiven tegen te gaan. Daarna werden er naaldbomen geplant. Dat is nu nog steeds te zien in het gebied. In Nederland is er nog zo’n 1400 hectare zandverstuiving. Dat wordt zoveel mogelijk behouden. Staatsbosbeheer is er het hele jaar druk mee.

De temperatuursverschillen zijn groot in een zandverstuivingsgebied. In de winter is het koud vanwege de koude wind en dat er nauwelijks beschutting is daartegen, In de zomer wordt het zand snel warm en vanaf een graad of 25 is het niet meer aangenaam vertoeven op de zandverstuiving. Op de open zandvlakte kan de temperatuur oplopen tot 60 graden Celsius, terwijl de nachttemperatuur ook ’s zomers tot beneden de 0 graden kan dalen.

In een zandverstuiving komen vennen voor. Daar is het zand tot op het grondwaterniveau weggeblazen.

Zandverstuivingen komen vooral op de Veluwe en in Noord-Brabant voor. Het Kootwijkerzand is met 700 hectare het grootst. Hier woonden 2500 jaar voor Christus al mensen. Vanaf de middeleeuwen werd er ijzer gewonnen in het gebied. Daarvoor werden bomen gekapt om de ijzerovens te laten branden.

Op www.facebook.com/eendkuhwak plaats ik meer pixels van dit mooie gebied.

Groetjes Kuh Wak